(Συνέντευξη με τον Εδουάρδο Τζαρέλλι, καθηγητή Ιστορίας και Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνιας, επιστημονικό σύμβουλο σύνταξης του εκδοτικού οίκου «Αριάννα»)
2. Ποια τα χαρακτηριστικά της σύγχρονης οικολογικής σκέψης;
Η οικολογία γεννιέται το δεύτερο ήμισυ του 19ου αιώνα σε θετικιστικές βάσεις, προσδιοριζόμενη σαν το σύνολο των επιστημών των σχέσεων ενός οργανισμού με το περιβάλλον του. Ανεξάρτητα όμως από την πολιτισμική εξέλιξη του όρου, η επιστημονική διάσταση της γένεσης του σφραγίζει ακόμη τον σύγχρονο περιβαλλοντισμό: το παρατηρούμενο είναι αποκομμένο από τον παρατηρητή και ο άνθρωπος αυτοπροστατεύεται, δυιστικά, δίχως καμία προσπάθεια μεταλλαγής των σχέσεων του με την «φύση». Αυτό ακριβώς αποτελεί και το εργαλείο αποκωδικοποίησης των αντιφάσεων του οικολογισμού και των συνιστωσών του: ο τρόπος θεώρησης της «φύσης», από οντολογικής και αξιολογικής σκοπιάς, αναφορικά με την έννοια που αποδίδεται στο «περιβάλλον».
Η «φύση» ενέχει μιας ζωντανής, σχετίζουσας, πολυπλοκότητας η οποία της προσδίδει μια διάσταση σαφώς διασταλτικότερη από εκείνη του απλού αθροίσματος των μερών των οποίων επεξηγεί τις σχέσεις. Η ελληνική ετοιμολογία του όρου δεν την προσδιορίζει σαν απλό άθροισμα των φυσικών οντοτήτων που την συνθέτουν - χλωρίδα, πανίδα, οργανικός και ανόργανος κόσμος - αλλά σαν αξίωμα και αρχή που καθορίζει γένεση, κίνηση και κύκλο ζωής. Η έννοια του «περιβάλλοντος», αντίθετα, ταυτίζεται με αυτό το οποίο «υπάρχει γύρω» και γύρω από τον άνθρωπο, ο οποίος περιορίζει το όλον σε ότι του χρειάζεται ή σε ότι μπορεί να χρησιμοποιήσει. Η αναγωγή της «φύσης» σε «περιβάλλον» διατηρεί μία σχέση γνήσια λειτουργική με την πολιτισμική μας συνείδηση η οποία οδηγεί έως το μηδενιστικά τεχνάσματα της σύγχρονης τεχνοκρατίας της οποίας ο πολιτικός περιβαλλοντισμός αποτελεί ουσιαστική συνιστώσα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου